بازگشت امریکا به مذاکرات با ایران؟ ؛ کنایه نماینده روسیه | پیامهای متعدد معنادار برای ایران
تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۶۵۱۱۵
به گزارش همشهری آنلاین، روز شنبه سیزدهم اسفند ماه سفر دو روزه رافائل گروسی مدیرکل آژانس انرژی اتمی به تهران پایان یافت. سفری که ماحصل آن بیانیه مشترک ایران و آژانس و تفاهم در خصوص مسائل باقیمانده فی مابین شد. دو طرف توافق کردند تعاملات خود را براساس موافقتنامههای پادمانی پیش ببرند، دسترسیهای منطبق با پادمان درنظر گرفته شود و طی یک نشست فنی در تهران که بزودی برگزار میشود در خصوص فعالیتهای نظارتی منطبق بر صلاحیتهای آژانس و حقوق ایران توافقاتی حاصل شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
دستمایه برای حمله به دولت
اما پس از آنکه رافائل گروسی راهی وین شد طی یک نشست خبری جزئیاتی از توافق آتی را اعلام کرد که هنوز نه مورد مذاکره واقع شده و نه توافقی در خصوص آن صورت گرفته است. مدیر کل آژانس در فرودگاه وین اعلام کرد بازرسی از سایت فردو ۵۰درصد افزایش خواهد یافت. وی همچنین مدعی شد تجهیزات نظارتی در تعدادی از اماکن دوباره نصب خواهد شد. گروسی حتی سخن از توافق برای «دسترسی به افراد» به عنوان یک تغییر مهم در مذاکرات گفت. وی البته آب سردی هم روی ادعاهای رسانهای شده و ناقص در خصوص غنیسازی ۸۴درصدی ریخت و رسماً اعلام کرد: «توجه به این نکته مهم است که هیچ تولید یا انباشت اورانیوم غنی شده در این سطح(۸۴درصدی) وجود نداشته است. این بسیار مهم است و مردم نباید گمراه شوند.»
ادعاهای مدیرکل آژانس به سرعت در فضای مجازی بازتاب داشت. برخی منتقدان و مخالفان دولت با فرض صحت ادعاهای گروسی آن را دستمایهای برای حمله به دولت و اتهام زیر پا گذاشتن قانون مجلس توسط سازمان انرژی اتمی دانستند. با این حال ادعاهای مطرح شده باعث شد سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان واکنش نشان دهد چرا که رافائل گروسی شگردی تکراری را استفاده کرده و «موضوعات مذاکره» را به عنوان «نتایج حاصل از توافق و گفتوگوها» با اهداف سیاسی معرفی کرده است.
رد ادعاهای گروسی توسط ایران
بهروز کمالوندی در گفتوگو با ایرنا ادعاها پیرامون اعطای دسترسی به افراد در گفتوگوهای ایران و آژانس گفت: در طول دو روزی که آقای گروسی و هیأت همراه در ایران بودند هیچ گاه بحث «دسترسی به افراد» مطرح نشد و هیچ متنی هم حاکی از این موضوع نوشته نشده است. وی ادامه داد: البته حتی اگر چنین درخواستی مطرح میشد به طور قطع ما با آن مخالفت میکردیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در مورد نصب دوربینهای جدید در تأسیسات هستهای نیز تأکید کرد که در مورد نصب دوربینها صحبت یا توافقی صورت نگرفته است. وی در مورد ادعای افزایش ۵۰ درصدی بازرسیهای آژانس از مکانهای هستهای ایران گفت: از آنجایی که برای اولین بار در مجتمع فردو غنیسازی ۶۰ درصد آغاز شده بود و بر اساس رویکرد پادمانی بازرسیها باید افزایش پیدا میکرد. چرا که اصولاً با افزایش سطح غنیسازی و یا ورود مواد حساستر به مؤسسه میزان بازرسیها با توافق طرفین افزایش پیدا میکند. کمالوندی تأکید کرد: بر همین مبنا تعداد بازرسیهای فردو پیشتر ۸ مورد بوده است که با توجه به سطح غنیسازی بالاتر به ۱۱ مورد افزایش پیدا کرده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین در واکنش به برخی اخبار مبنی بر توافق با آژانس برای دسترسی به سه مکان ادعایی بر اساس میزان درخواست آژانس، گفت: هیچ بحثی در مورد میزان دسترسی بدون محدودیت به سه مکان ادعایی مطرح نشده است. کمالوندی در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه آیا این تفاهمات مغایر با قانون راهبردی مجلس شورای اسلامی است، گفت: این تفاهمات صورت گرفته هیچ گونه مغایرتی با قانون راهبردی مجلس نداشته و کاملاً در راستای این قانون دنبال خواهد شد.
همچنین محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز روز گذشته در کمیسیون امنیت ملی حاضر شد و ضمن توضیحات در خصوص سفر اخیر گروسی به ادعاهای مطرح شده واکنش نشان داد.
ابوالفضل عمویی سخنگوی این کمیسیون خبر داد در این نشست رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان تأکید کرده است که در چهارچوب پادمان و گفتوگو با مقامات آژانس، ابهام نسبت به موضوعات مطرح شده اخیر برطرف شدند و به نوعی بهانه از دشمنان گرفته شد و در موضوعات باقیمانده هم ایران طبق پادمان با آژانس همکاری خواهد کرد.
چرایی بازگشت غرب به دیپلماسی
سخنان رافائل گروسی را میتوان تلاشی برای بازگشت آبرومندانه غرب به میز مذاکرات دانست. امریکا در دوران اغتشاشات بارها اعلام کرد که تمرکز خود را از روی مذاکرات برداشته و به آینده ناآرامیها در ایران چشم دوخته است. اما شکست سازمان آشوب باعث شده تا آنها آرام آرام بار دیگر تغییر روش داده و با انتقال پیامهای متعدد زمینه را برای شروع مذاکرات فراهم کنند. از حضور بورل و مورا در نشست بغداد۲ و اعلام خبر از سرگیری مذاکرات برجامی تا پیامرسانی واسطهها و میانجیها از جمله قطر و عراق را میتوان در چهارچوب همین مسأله دانست.
کشورهای اروپایی نیز که تا پیش از این تلویحاً از کاهش مراودات خود سخن میگفتند رویه خود را اصلاح کردهاند. وزیر خارجه بلژیک که در حمایت از ناآرامیها موهای خود را در مقابل دوربینها بریده بود چندی قبل در ژنو به دیدار همتای ایرانی خود شتافت و فرانسه نیز سفیر جدید خود در تهران را معرفی کرد. این مسائل در کنار رأی منفی پارلمان اروپا به تعلیق مذاکرات برجامی و همچنین مذاکرات غیر مستقیم امریکا برای تبادل زندانیان و آزاد شدن پولهای بلوکه شده ایران پیامی معنادار داشته است. در چنین شرایطی رافائل گروسی ادعاهایی را مطرح کرده که به لحاظ فنی فاقد ارزش است اما از نظر سیاسی میتواند قابل فهم باشد. غرب برای بازگشت به میز مذاکراتی که همواره اعتراف میکند راهی جز دیپلماسی در برابر ایران ندارد نیاز به آماده کردن فضا، عبور از نشست شورای حکام و حفظ آبروی خود دارد.
روسیه خواهان جبران قطعنامههای ضدایرانی آژانس شد
در حالیکه نشست شورای حکام قریب الوقوع است، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی از رویکرد تروئیکای اروپایی و امریکا درقبال برنامه هستهای کشورمان به دلیل تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس اتمی در گذشته انتقاد کرد.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی در وین طی پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر تأکید کرد که جبران قطعنامه شورای حکام آژانس علیه ایران کار سادهای نیست.
وی در پیام خود در پاسخ به توئیت یک کارشناس درباره توافقات انجام شده در جریان سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران نوشت: حذف دوربینها از تأسیسات هستهای ایران نتیجه آشکار قطعنامه تروئیکای اروپا با حمایت امریکا در شورای حکام علیه ایران بود. اولیانوف ادامه داد: جبران این اشتباه استراتژیک و غیر مسئولانه کار سادهای نیست.
کد خبر 746637 منبع: ایران برچسبها رافائل گروسی هستهای - آژانس بینالمللی انرژی اتمی توافق هستهای ایران خبر ویژه ایران و آمریکامنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: رافائل گروسی هسته ای آژانس بین المللی انرژی اتمی توافق هسته ای ایران خبر ویژه ایران و آمریکا سازمان انرژی اتمی رافائل گروسی بین المللی شورای حکام دوربین ها بازرسی ها غنی سازی هسته ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۶۵۱۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مثلث آمریکایی چه هدفی را در تقابل با فعالیتهای هستهای ایران دنبال میکنند؟ / نقشه راه گروسی در تهران پس از عملیات وعده صادق
بازی گروسی در تقابل با کشورمان کاملاً شفاف و در عین حال پیچیده است! این سادگی، معطوف به شناخت ماهیت این بازی و هم افزایی سه ضلع آن (واشنگتن، بروکسل و وین) علیه منافع کشورمان است.
سرویس سیاست مشرق- رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی طی هفتههای اخیر مصاحبههای هدفمندی را در تقابل با ماهیت و کارکرد فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران صورت داده که بر خلاف آنچه برخی تصور میکنند، منبعث از نظرات کارشناسی و حقوقی آژانس نیست!
کاخ سفید، اتحادیه اروپا و آژانس بین المللی انرژی اتمی با توجه به نزدیک شدن به سال ۲۰۲۵ میلادی (زمان تعیین شده در خصوص فعالسازی بند غروب آفتاب) میان دو گزینه «دفرمه سازی برجام» یا «خروج رسمی برجام» مردد ماندهاند.
از سوی دیگر، جایگزینی برجام با توافقی جدید نیز مستلزم چینش دوباره میز مذاکرات و آماده سازی پیش شرطها و لوازمی است که واشنگتن و تروییکای اروپایی قابلیت آن را (حداقل در برهه کنونی) ندارند.
از این رو باید در ماورای مواضع شورای حکام و مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، اهداف کلان، میان مدت و خرد غرب را از پمپاژ ادعاهای اخیر علیه ایران مدنظر قرار داد. پیش فرض قطعی ما در این روند، همپوشانی مطلق گروسی با سیاستگذاران غربی مذاکرات هستهای است.
گزارههای ادعایی گروسی
در اینجا به برخی گزارههای ادعایی مطرح شده از سوی رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی که طی ماهها و هفتههای اخیر به کرات مورد تاکید قرار گرفته، متمرکز میشویم:
۱- ایران از زمان شکست مذاکرات هستهای به طور چشمگیری به ساخت بمب هستهای نزدیکتر شده است.
۲- هیچ کشوری که هنوز بمب اتمی ندارد، اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی نمیکند. ایران بیش از آنچه برای ساخت بمب هستهای نیاز دارد، اورانیوم غنی شده تولید کرده است.
۳- غنی سازی ۹۰ درصدی برای ساختن بمب اتمی لازم است، اما غنی سازی ۶۰ درصدی تقریباً با غنی سازی ۹۰ درصدی یکسان است!
۴- برجام دیگر کار نمیکند. باید در نظر داشته باشیم که هم اکنون در سال ۲۰۱۵ میلادی (زمان انعقاد برجام) قرار نداریم و در نتیجه، این توافق نیاز به جایگزینی با توافق دیگری دارد.
۵- جمهوری اسلامی در حال افزایش توان هستهای خود است و با وجود این که آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهطور فعال در حال بازرسی است، اما این بازرسیها کافی نیست.
تحلیل محتوای سخنان گروسی
در تحلیل محتوای سخنان گروسی، باید به صورت همزمان نسبت به متن و فرامتن آنها توجه داشت. در ابعاد متنی، ما با ادعاهای غیرحقوقی و مکرری مواجه هستیم که از سوی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی مطرح میشود.
در این خصوص نکاتی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد:
نخست اینکه با توجه به خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای و بی تعهدی مطلق اتحادیه اروپا در تأمین تهدات مالی مندرج در متن برجام، ایران کاهش گام به گام تعهدات خود را در دستور کار قرار داده و بخش اعظمی از این تعهدات، معطوف به مطالبات فراپادمانی آژانس بین المللی انرژی اتمی از کشورمان میباشد.
به عبارت بهتر، خروج ایران از این تعهدات معلول بدعهدی مطلق طرف مقابل و واکنشی کاملاً منطقی و حقوقی نسبت به این موضوع محسوب میشود. از این رو کاهش تعهدات برجامی ایران، مصداق «واکنش حقوقی» بوده نه «کنش اولیه» با این حال گروسی در گزارشات و مواضع خود تلاش میکند بدون ذکر مقدمهای که منتج به اقدام ایران شده، نهاد متبوعش را در مقام مطالبه گر و ایران را در مقام محکوم جلوه دهد! این همان بازی نخ نمایی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای حکام بر اساس روال معمول خود در تقابل با کشورمان دنبال میکنند.
نکته دوم اینکه گروسی در مواردی که موضوع بازرسیهای هستهای از ایران مطرح میشود، آژانس بین المللی انرژی اتمی را یک بازیگر مستقل، حقوقی و غیر تأثیرپذیر از توافقات برجام قلمداد میکند. به عبارت بهتر، گروسی در صدد القای این گزاره به افکار عمومی دنیاست که فارغ از تعهداتی که در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد وجود دارد، ایران ملزم به تبعیت از الگوهای بازرسی آژانس (در هر دو بعد پادمانی و فراپادمانی) میباشد.
نکته سوم اینکه در جریان دو سفر رافائل گروسی به ایران، میان مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی و رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان تفاهمی در راستی همکاری طرفین بر سر حل و فصل پرونده مکانهای ادعایی صورت گرفت. مطالبه آشکار جمهوری اسلامی ایران، «مختومه نمودن پرونده مکانهای ادعایی» از سوی اژانس بین المللی انرژی اتمی بوده و حدود و ثغور مطالبات کاملاً شفاف و حقوقی خود را در این خصوص مطرح نموده است.
با این حال گروسی و مقامات آمریکایی-اروپایی نشان دادهاند که قصد دارند با مفتوح نگاه داشتن این پروندهها، زمینه بازرسیهای اصلی و فرعی (بازرسیهای نامحدود زمانی-مکانی) را در ایران در زمان حال و آینده ایجاد کنند. گروسی تاکنون چندین بار در خصوص روال مذاکرات برجام اظهار نظر کرده و معتقد است این توافق عملاً کارآیی لازم را ندارد. مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به لحاظ فرامتنی، در پازلی بازی میکند که طراحان اصلی آن در واشنگتن و اتحادیه اروپا به سر میبرند!
بر این اساس، گروسی سه هدف فرامتنی مهم را در قبال توافق برجام و مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی ایران دنبال میکند. این موارد عبارتند از:
الف) بازگشت یکجانبه ایران به تعهدات مندرج در توافق هستهای، بدون آنکه عملاً تحریمهای جمهوری اسلامی ایران برداشته شود.
ب) زمینه سازی برای بسط نظام بازرسیهای آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران که با هدف نفوذ امنیتی غرب به اماکن حساس در کشورمان صورت میگیرد.
ج) رفع اتهام از آمریکا در قبال خروج یکجانبه از توافق هستهای و ایجاد حاشیه امن برای تروییکای اروپایی در خصوص صدور بیانیههای سیاسی و غیر حقوقی علیه ایران.
د) جلوگیری از استناد حقوقی و عملیاتی ایران به بند غروب آفتاب در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد.
و) جلوگیری از انعقاد توافق «تضمین محور» با ایران با هدف ممانعت از بهره مندی ایران از مزایای رفع تحریمها
بازی شفاف اما پیچیده!
بازی گروسی در تقابل با کشورمان کاملاً شفاف و در عین حال پیچیده است! این سادگی، معطوف به شناخت ماهیت این بازی و هم افزایی سه ضلع آن (واشنگتن، بروکسل و وین) علیه منافع کشورمان است. به عبارت بهتر، شناسایی گروسی به مثابه یک شخصیت مستقل در این معادله، خطایی محض محسوب میشود. او وظیفه دارد در برهه کنونی، ایده همیشگی مقامات کاخ سفید (بازگشت یکجانبه ایران به برجام در عین عدم رفع واقعی تحریمها) را عملیاتی سازد.
این در حالیست که گروسی اصلیترین وظیفه خود را در این خصوص به صورت عامدانه فراموش کرده است: این مسئولیت، حل موانع فنی توافق هستهای میان ایران و اعضای ۱+۴ است.
حدود و ثغور مطالبات و خطوط_قرمز تعیین شده از سوی کشورمان در مذاکرات وین بر سر مسائل اختلافی از جمله «حل و فصل موضوعات پادمانی»، «ارائه تضمینهای ذاتی و اعتباری»، «لزوم رفع تحریمهای بازدارنده در مسیر اجرایی شدن برجام» از ابتدا مشخص بوده و در حال حاضر نیز جمهوری_اسلامی ایران ذرهای نسبت به آنها عدول نکرده است.
در چنین شرایطی بخش اعظم عملیات روانی غرب در مرحله پایانی مذاکرات، ناظر بر دفرمه شدن هندسه مذاکرات یا لغو خطوط قرمز تعیین شده از سوی کشورمان صورت میگیرد. ضمن آنکه در روند مذاکرات احیای برجام نیز آژانس نه تنها به عنوان یک کاتالیزور و عامل تسریع کننده عمل نکرد، بلکه با طرح پروندههای ادعایی به نیابت از رژیم اشغالگر قدس و تاکید غیر حقوقی بر مفتوح نگاه داشتن آنها (حتی در صورت احیای برجام)، عملاً به مانعی در مسیر مذاکرات سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در وین و دوحه تبدیل شد.
در چنین شرایطی اصرار گروسی برای سفر به ایران و ابراز نگرانی وی از ماهیت فعالیتهای هستهای کشورمان را باید در یک پارادایم کاملاً سیاسی -تبلیغاتی مورد توجه و تحلیل قرار داد. بدیهی است که تمرکز جمهوری اسلامی ایران، اعم از دستگاه دیپلماسی کشور و سازمان انرژی اتمی بر روی خطوط قرمز ما در همکاریها با آژانس و احیای توافق هستهای (وفق قانون راهبردی مصوب مجلس شورای اسلامی)، تنها راه جلوگیری از تکمیل صحنه پردازی مثلث مذکور (آمریکا-آژانس-اروپا) علیه کشورمان میباشد.
گروسی در بحبوحه جنگ غزه، از یک سو مسئولیت ارسال پالسهای بحرانی در قبال فعالیتهای هستهای ایران را بر عهده دارد تا جایی که حتی غنی سازی ۶۰ درصدی و ۹۰ درصدی را به عنوان یک مقام ارشد آژانس همسان و دارای آثار عملیاتی همگون تلقی میکند!
تقلیل سطح غنی سازی رسمی در ایران از ۶۰ درصد به ۲۰ درصد، یکی دیگر ازاهداف گروسی میباشد، به گونهای که ایران بدون آنکه گامی از طرف مقابل برداشته شود، تن به چنین مطالبهای دهد.
با این حال تجربه سالهای گذشته و اخیر نشان میدهد نه تنها جمهوری اسلامی ایران نباید تسلیم مطالبات فراپادمانی آژانس بین المللی انرژی اتمی (خصوصاً در دوران حضور گروسی در این نهاد ظاهراً بین المللی) شود، بلکه باید برداشته شدن هر گونه گام جدیدی در همکاری با این سازمان را متغیری وابسته به رفع تحریمهای ضد ایرانی (آن هم به صورت تضمین محور) قلمداد کند.